تحصیل دکتری در فرانسه

تحصیل دکترا در فرانسه یکی از بهترین گزینه‌های پیش‌رو برای دانشجویان بین‌المللی است. فرانسه به دلیل دارا بودن دانشگاه‌های برتر و سیستم آموزش عالی برجسته شهرت دارد. جای تعجب نیست که فرانسه دارای چهارمین رتبه برتر برندگان نوبل در جهان (رتبه ۶۸) و دومین شهر دانشجویی دارای رتبه برتر (پاریس) است.
سیستم آموزش عالی فرانسه با پرورش افراد تاثیرگذاری مانند رنه دکارت (پدر فلسفه مدرن)، لاپلاس (ریاضیدان فرانسوی) و کلود مونه (نقاش فرانسوی)، بیشترین تعداد دانشجویان بین‌المللی را در سرزمین اصلی اروپا جذب می‌کند. چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟ زیرا دانشگاه های این کشور بودجه‌های خوب، هزینه‌های قابل قبول و همچنین فرصت‌های بی‌نظیر برای تحصیل در مقطع دکترا در فرانسه را ارائه می‌دهند. (اگر می خواهید هزینه تحصیل در فرانسه در مقاطع مختلف را بدانید، بر روی لینک کلیک کنید.)

• دانشگاه‌ها: ۱۹۴ دانشگاه
• برندگان جایزه نوبل: ۶۸ برنده
• قدیمی ترین دانشگاه: Successors to The University of Paris (1793-1160)
• تعداد دانشجویان بین‌المللی: ۲۲۹,۶۲۳ دانشجو
• مدت زمان تحصیل دکترا در فرانسه: ۳ تا ۴ سال
• شهریه معمول: ۳۸۰ یورو در سال (برای دانشگاه های دولتی فرانسه)
• 1+سال تحصیلی: سپتامبر تا ژوئن

فرانسه به دلایل زیر می‌تواند یک مقصد ایده‌آل برای تحصیل در مقطع دکترا باشد:

– سیستم آموزش عالی منحصر به فرد بدون شک یکی از بهترین دلایل برای تحصیل در مقطع دکترا در فرانسه است. سیستم آموزش عالی این کشور سابقه‌ای درخشان دارد و یکی از قدیمی ‌ترین دانشگاه های جهان یعنی دانشگاه پاریس را، که به نوعی از سال ۱۱۶۰ وجود داشته، در خود جای داده است.

– اماکن مشهور و فرهنگ غنی فرانسه باعث محبوبیت فوق‌العاده آن در بین گردشگران و دانشجویان بین‌المللی شده است. جالب است بدانید که بیش از ۲۵۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۰ تحصیل در فرانسه را انتخاب کرده‌اند.

– دولت فرانسه بیشتر هزینه‌های دانشجویان را در دانشگاه‌های دولتی (بدون در نظر گرفتن ملیت متقاضی) پوشش می‌دهد، در نتیجه هزینه‌ تحصیل دکترا در فرانسه به طور قابل توجهی پایین‌تر از بسیاری از کشورهای دیگر است.

– دانشجویان بین‌المللی در جامعه فرانسه پذیرفته شده هستند. نکته جالب اینجاست که ۱۲ درصد از دانشجویان در دانشگاه های فرانسه را افراد خارجی تشکیل می‌دهند. البته جای تعجب نیست، با توجه به تعداد بورسیه های تحصیلی در کشور فرانسه برای جذب استعدادهای برتر از دیگر کشورها برای تحصیل در مقطع دکترا، افراد بسیاری سالانه جذب این کشور می‌شوند.

– وقتی صحبت از اوقات فراغت و گردشگری می‌شود، فرانسه در بسیاری از مکان‌ها حرف اول را می‌زند. از موزه لوور گرفته تا برج ایفل و نوتردام و بسیاری از مکان‌های تاریخی در کنار غذاهای معروف فرانسوی، فرهنگ مد در این کشور و غیره، فرانسه را بارها به عنوان مقصد شماره ۱ جهان برای گردشگران بین‌المللی تبدیل کرده است.

– با داشتن 11 دانشگاه در بین 300 دانشگاه برتر جهانی در رتبه‌بندی جهانی دانشگاهی QS ، فرانسه بهترین گزینه برای تحصیل در مقطع دکتراست. از میان شهرهای برتر دانشجویی فرانسه می‌توان به لیون ، تولوز و البته پاریس اشاره کرد که به لطف تمرکز بالای دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی در میان پنج شهر برتر شاخص QS Best Student Studios قرار دارد.

از زمان به کارگیری پروسه بولونیا (Bologna Process) در سال 1999، تحصیل دکترا در فرانسه به عنوان یک third-cycle degree در نظر گرفته می‌شود. third-cycle degree شامل بخش‌های متنوع دکترا از رشته های دکترا گرفته تا تحقیقات کاملا مستقل است. دوره دکترا معمولا پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد آغاز می‌شود و برای دانشجویانی است که استعداد لازم را برای پیگیری پروژه‌های تحقیقاتی مستقل نشان می‌دهند.

با وجود اینکه دانشگاه های فرانسه بعضی وقت‌ها پروژه‌های تحقیقاتی خاص دکترا را ارائه می‌دهند، اما بیشتر دوره تحصیل دکترا در قالب بخشی از برنامه دانشکده های دکترا انجام می‌شود. در حال حاضر، ۲۶۶ برنامه دکترا وجود دارد که وابسته به دانشگاه‌ها هستند و با همکاری آزمایشگاه‌های تحقیقاتی مرتبط و سایر مراکز برای آموزش به متقاضیان دکترا و توسعه محققان نوپا فعالیت می‌کنند.

• تحصیل دکترا در فرانسه با تاکید بر آموزش محققان حرفه‎ای، با دکترا در سایر کشورها کمی متفاوت است.
• دانشگاه های فرانسه با یکدیگر متفاوت هستند، اما به منظور کسب صلاحیت، باید یکسری مولفه‌ها را در کنار پایان‌نامه خود تکمیل کنید.
• در طول دوره دکترا باید دوره‌های تحقیقاتی را پشت سر بگذارید که شامل جلسات آموزشی و سمینارهای مربوط به پروژه شماست.
• علاوه بر این، ممکن است چندین جلسه آموزشی را که در چارچوب دانشکده دکترا سازمان یافته است، انجام دهید.
• در کنار اینها، باید تحقیق خود را انجام دهید تا به اهداف پروژه دست پیدا کنید که در نهایت منجر به ارائه یک پایان‌نامه خواهد شد.
• بسیاری از دانشگاه های دکترا در فرانسه ، از ادغام و همکاری بین دانشگاه‌ها استقبال و همچنین به دانشجویان در یافتن محل کار مربوط به پروژه کمک می‎کنند.

اگر به طور مستقیم برای یک پروژه اپلای کنید، یک سوپروایزر تعیین شده خواهید داشت. در حالی که اگر برای تحصیل در مقطع دکترا اقدام کنید، ممکن است به شما یک سوپروایزر اختصاص داده شود یا مجبور شوید که خودتان برای آن درخواست‌ دهید.
پس از تعیین سوپروایزر، یک قرارداد اخلاقی (منشور پایان‌نامه) را امضا می‏کنید که تهیه پایان‎نامه، اهداف و منابع را نشان می دهد. در فرانسه یک پایان‎نامه ممکن است توسط یک یا دو استاد راهنما نظارت شود. علاوه بر این، برای همکاری بیشتر و چشم‌انداز گسترده‌تر، امکان نظارت مشترک بین‎المللی نیز وجود دارد.

شهریه دانشگاه های دولتی فرانسه با سرمایه‌گذاری دولت این کشور به طور متوسط ۱۴۰۰۰ یورو برای هر دانشجو، به طور قابل توجهی پایین‌تر از دیگر کشورهاست.
با توجه به دانشگاه خود می‌توانید انتظار پرداخت هزینه‌های زیر را داشته باشید:

•  هزینه تحصیل دکترا در دانشگاه های دولتی فرانسه : ۳۸۰ یورو در سال
•  هزینه تحصیل در دانشگاه های خصوصی فرانسه : به ویژه مدارس کسب و کار، معمولا زیاد است و هزینه آنها بین ۳ تا ۱۰ هزار یورو در سال محاسبه می‌شود.

دولت فرانسه در سال 2019 شهریه‌های دانشگاه را برای دانشجویان بین‌المللی (غیر اتحادیه اروپا / EEA) فقط در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد افزایش داد. هزینه سالانه تحصیل این دانشجویان 3770 یورو در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه های دولتی فرانسه است. هزینه های تحصیل دکترا در فرانسه فارغ از ملیت متقاضیان 380 یورو باقی خواهد ماند.

قرارداد دکترا یک قرارداد کاری در یک آزمایشگاه تحقیقاتی است. این قراردادها بیشتر در دانشگاه های دولتی فرانسه (به دانشجویان از هر ملیتی) ارائه می‌شود. دانشجویانی مزایایی مانند حقوق دکترا و تامین اجتماعی دریافت می‌کنند، با این وجود مشمول مالیات بر درآمد نیز خواهند شد.

این قرارداد ۳ ساله و برای یک سال قابل تمدید است. دو نوع قرارداد وجود دارد که منجر به دو سطح حقوق شامل قرارداد اول فقط تحقیق (با حقوق پایین) و قرارداد بعدی تحقیق + وظایف حرفه‌ای (تدریس) می‌شود.

بیشتر رشته های دکترا در فرانسه به زبان فرانسوی ارائه و مدرک زبان به طور جداگانه توسط دانشگاه‌ها تعیین می‎شوند. بعضي از دانشگاه‌ها ممكن است به عنوان بخشي از ارزيابي نهايي، از دانشجويان بين‎المللي بخواهند كه خلاصه پايان‎نامه خود را به زبان فرانسه تهيه كنند.

متقاضیان تحصیل دکترا در فرانسه به طور معمول باید در آزمون مهارت زبان فرانسه با عنوان (test de connaissance du français) شرکت کنند، مگر اینکه در کشوری تحصیل کرده باشند که زبان فرانسه یکی از زبان‌های رسمی آنها باشد یا از قبل این مدرک را داشته باشند.

توصیه می شود که در مقطع دکترا به زبان انگلیسی هم، سطح مقدماتی زبان فرانسه را یاد بگیرید تا به خوبی ارتباط برقرار کنید و از تجارب بهره‌مند شوید.