راهنمای مهاجرت کاری

به‌طور طبیعی، متقاضیان مهاجرت به هر شکل و به هر کشوری، همواره به این نکته که دورنمای شغلی آن‌ها چه خواهد شد حساسیت زیادی نشان می‌دهند. متقاضیانی که روند مهاجرت کاری را آغاز می‌کنند در این زمینه بیشتر هم درگیر می‌شوند. این حساسیت از آن‌رو که می‌تواند باعث موفق شدن و یا عدم موفقیت روند مهاجرت شود، معمولاً نیمی از توان فکری متقاضیان مهاجرت کاری را به خود مشغول می‌دارد. متقاضیان مهاجرت کاری و تحصیلی در این مسیر با داده‌های بیشتری روبه‌رو می‌شوند. قوانین مشخصی برای شاغل شدن و یا راه اندازی کسب و کار در کشورها و در گونه‌های مختلف آن پیش‌بینی شده است که معمولاً دفاتر مربوطه به ارائه آن‌ها مبادرت می‌ورزند. اما متقاضیان اقامت، به‌خصوص مواردی که همراه با سرمایه‌گذاری است و یا به‌صورت ثبت شرکت در مقصد می‌باشد، معمولاً در این خصوص با سردرگمی روبه‌رو می‌شوند. بدیهی است که این موضوع از چند وجه مختلف اهمیت فراوانی هم دارد:

• معمولاً کارکرد یک شرکت و حجم فعالیت‌های آن و طبعاً مالیاتی که پرداخت می‌کند در فرایند تمدید اقامت، کلیدی‌ترین عامل محسوب می‌شود. از آنجا که تأسیس شرکت‌های صوری به میزان زیادی در حال انجام بوده و می‌باشد، اثبات فعالیت مفید و واقعی یک شرکت، روند باورپذیری مفید بودن متقاضی برای کشور مقصد را برای دنبال کنندگان مهاجرت کاری شدیداً افزایش می‌دهد.
•  گذران زندگی و پرداخت هزینه‌های آن در یک کشور اروپایی، اگر قرار باشد با تبدیل ارز ایران به ارز کشور مقصد همراه باشد، می‌تواند هزینه‌های کمرشکنی محسوب شود. بدیهی است متقاضیان مهاجرت کاری ترجیح می‌دهند، تمام و یا حداقل بخشی از هزینه‌های خود را در کشور مقصد به دست آورند. این موضوع دربارۀ الگوی ثبت شرکت برای اقامت در کشورهای اروپایی از این جهت بسیار مهم تر هم هست که در این الگو متقاضی، اجازه استخدام شدن به صورت رسمی را نخواهد داشت.
• ممکن است متقاضی به علت داشتنِ سرمای مالی زیاد به درآمد ارزی نیازی نداشته باشد، اما هیچ فعال اقتصادی وجود ندارد که نسبت به پایه‌گذاری یک بیزنس جدید در یک کشور اروپایی و اخذ درآمد ارزی بی‌تفاوت باشد. در حقیقت اتفاقاتی که در یک سال اخیر شاهد آن در اقتصاد کلان و خرد ایران بوده‌ایم، این حس را تقویت می‌کند که ممکن است نداشتنِ یک کسب‌وکار مکمل در یک کشورِ با اقتصاد مطمئن، در آینده باعث ضرر شود.
• ممکن است متقاضی هزینه‌های اولیۀ زندگی در کشور مقصد را داشته باشد، اما طبعاً برای خرید خانه، دریافت وام و برخوردار شدن از امکانات رفاهی متنوع، نیاز به حسابی داشته باشد که توسط بانک، گردش مداوم آن تأیید شده باشد.

مجموعۀ دلایلی که به آن پرداختیم، دلیل حجم زیاد سؤالاتی است که همواره متقاضیان اقامت در کشورهای اروپایی از طریق مهاجرت کاری آنها را از ما می‌پرسند.

 بسیاری از متقاضیان اصولاً توان راه‌اندازی کسب‌وکار در کشوهای دیگر را به لحاظ مالی دارند، اما به علت عدم آگاهی از شرایط کاری و اکوسیستم اقتصادیِ مقصد مد نظر ریسک انجام این کار را نمی‌پذیرند.

برای پوشش این دسته از نیاز مخاطبان عزیز بر آن شدیم تا در یازده گام با شما در گفت‌وگو باشیم.

به فرآیند امکان‌سنجی، طراحی، راه‌اندازی، اجرا و توسعۀ یک کسب‌وکار جدید کارآفرینی می‌گویند. به فرد و یا افرادی که مسئولیت این مجموعه فعالیت‌ها را از زمان آغاز به عهده می‌گیرند، کارآفرین گفته می‌شود. همچنین کارآفرینی به‌عنوان «تمایل برای شناخت، توسعه، سازماندهی و مدیریت یک سرمایه‌گذاری تجاری که می‌تواند متضمن خطرهایی در مسیر کسب سود باشد» نیز تعریف شده است.

در مسیر کارآفرینی می‌توان با تحقیق و بررسی نوآوری‌ها، به راهکارهای جدیدی برای پاسخ به نیازهای بازار رسید و یا با تغییر نگرش و یا اجرای دگردیسی در فرایندها نسبت به خلق ارزش جدید از طریق فعالیت اقتصادیِ سودمحور دست یافت.

همچنین کارآفرینی را می‌توان با وجه تخریب‌کننده‌اش نیز شناخت. کارآفرینی گاهی با تخریب الگوهای پیشین انجام یک کار، و ارائۀ روش‌های بهینه صورت می‌پذیرد.

کارآفرینی عملی ریسک‌زا و مبتکرانه است که توسط کارآفرین، مدیر و یا مالک در یک شرکت تجاری و برای دستیابی به سود و یا سود بیشتر انجام می‌شود. معمولا متقاضیان مهاجرت کاری باید با این مفهوم آشنایی قبلی داشته باشند.

 کارآفرینان بر راه‌اندازی و یا رشد و توسعه شرکت، مدیریت و نظارت می‌کنند. در حقیقت آن‌ها با محاسبه منابع لازم، به دست آوردن آن منابع و سپس جهت‌دهی صحیح به نحوه استفاده از این مجموعه منابع، دست به خلق ارزش‌های جدید می‌زنند که نهایتِ این ارزش‌ها به سود منتهی می‌گردد.

«ژان باپتیست» اقتصاددان قرن نوزدهمی فرانسوی، در تعریفی ساده معتقد بود: «کارآفرین، منابع موجود را در سطحی پایین‌تر به دست آورده و با اجرای فرآیندهای کارآفرینی آن را در سطحی بالاتر، بهینه‌تر و مفیدتر تحویل می‌دهد». این منابع می‌تواند یک کسب‌وکار بسیار کوچک و یا یک شرکت بزرگ باشد. اندازه و وضعیت کسب‌وکارها تغییری در فرایند تعریف کارآفرینی ندارند. برای انجام این عمل هر کارآفرینی به چهار اصل اولیه نیاز دارد که به شرح ذیل هستند:

• می‌بایست فرصت و یا منابعی برای آغاز فرایندها در اختیار کارآفرین بوده باشد و یا قابلیت به دست آوردن آن وجود داشته باشد.
• می‌بایست دارای برتری مشخصی در دسترسی‌های اجتماعی و یا درک صحیح از فرصت‌ها و بازار مورد نظر داشته باشد.
• می‌بایست درک صحیحی از لزوم حرکت ریسک‌پذیرانه در کارآفرین وجود داشته باشد.
• کارآفرین، دانش و مهارت‌های لازم برای کنترل افراد و منابع در دسترس را داشته باشد.

برای مطالعه کامل مقاله کارآفرینی در همین وب‌سایت، به اینجا مراجعه فرمایید.

• کوه‌پیمایی، به قصد فتح قله بدون استفاده از نقشه، یک توهم خطرناک از سر نادانی است. هرچقدر هم که به خودتان اعتماد دارید، باید بدانید شما نیازمند مجموعه‌ای از داده‌های تعیین‌کننده در مسیر شناخت بهتر کشوری هستید که قصد توسعه کسب‌وکار در آن را دارید. آمارها، مقالات سالنامه‌ای، وب‌سایت‌ها و مقالات تحلیلی زیادی وجود دارد که اگر با دقت مطالعه کنید، به شما ابزارهایی عالی برای یک تصمیم هوشمندانه را می‌دهد. به برخی از مهم‌ترین ابزارهای شناسایی و آنالیز اشاره می‌کنیم:
  با درک شاخص‌هایی همچون GDP (شاخص تولید ناخالص ملی) شروع کنید. سپس با رشد اقتصادی پنج ساله گذشته ادامه دهید. به یاد داده باشید، رشد اقتصادی، در کشورهای در حال توسعه به‌طور معمول باید بالاتر از کشورهای توسعه‌یافته باشد. پس اگر دیدید کشور مقدونیه رشد اقتصادی بالاتری از آلمان دارد، فکر نکنید اقتصاد قوی‌تری دارد.
• شاخص سهولت راه‌اندازی کسب‌وکار را بررسی کنید. هرچقدر که کشور مد نظر شما جایگاه بهتری داشته باشد، یعنی کار شما در آینده آسوده‌تر خواهد بود.
• انواع مالیات‌ها را در کشور مقصد ببینید و با گزینه‌های دیگر مقایسه کنید. فراموش نکنید که تنها، مالیات بر درآمد نیست که تعیین‌کننده است. مالیات بر ارزش افزوده، مالیت بر سرمایه، مالیات بر سود سرمایه، مالیات سود سهام، مالیات اجتماعی یا Social tax، مالیات خرید ملک، مالیات کلیسا، مالیات استفاده از خودرو و بسیاری از مالیات‌های دیگر هم در کشورهای دیگر وجود دارند.
• شاخص تولید مازاد تجاری را حتماً بررسی کنید. یکی از مهم‌ترین ارکانی که یک اقتصاد رو به رشد را برای شما تبیین خواهد کرد، تراز صادرات و واردات کشور مقصد است. کشوری که بیش از حجم وارداتش، صادرات دارد، یعنی مدیران آینده‌نگری بر اقتصادش فرمان می‌دهند.
• سیاست‌های اقتصادی آن کشور را بررسی کنید. بخش صنعت، خدمات و کشاورزی را و میزان افراد شاغل در هرکدام را بررسی کنید. تحلیل این موضوع به شما نشان خواهد داد سیاست‌های اقتصادی کلان آن مملکت به چه سمت‌وسویی حرکت می‌کند.
• بازار آن کشور و نوع عرضه و تقاضایش را تحلیل کنید. پس از درک کلیات بازار، وارد بخش تخصصی کسب‌وکار خود شوید و تلاش کنید از طریق بررسی رقبای موجود، به نحوه پاسخ‌گویی نیاز مشتریان توسط رقبا پی ببرید. پیش از این مرحله فراموش نکنید که حجم بازار هدف خودتان را استخراج کنید.
• در مرحلۀ بعد، حتماً اسناد بالادستی اقتصاد سال جاری آن کشور را پیدا کرده و آن را مطالعه کنید. در گام بعدی، اهدافی را که رقبا برای حصول آن می‌کوشند از طریق بیانیه‌های رسمی‌شان بیابید و مطالعه کنید.
• با مراجعه به سایت‌های جهانی که هزینه‌های زندگی در هر کشوری را گزارش می‌دهند، دقت کنید که رفتار مالی مشتریان در آن کشور چگونه است و بیشتر پول خود را برای چه چیزهایی هزینه می‌کنند.

اگر کسب‌وکار شما تولید و صادرات محور است، ساختارهای گمرکی، مالی و بانکی آن را به همراه بندرها و روش‌های حمل‌ونقل آن کشور بررسی کنید.

• از اینجا به بعد روی کسب‌وکار خودتان بیشتر متمرکز شوید. تحقیقات مشابه‌یابی (Bench Marking) را آغاز کنید. سعی کنید تا بدانید رقبای آتی شما، چه مسیری را سپری کرده‌اند و از طریق چه راهکارهایی به موفقیت و یا شکست رسیده‌اند.
• طرح کسب‌وکار خود را با محوریت تحقیقات بازار در آن کشور بنویسید. در این مسیر از سایت‌های بین‌المللی تحقیقات بازار کمک بگیرید.
• با حضور در سایت‌های کاریابی آن کشور، و جست‌وجوی مشاغلی که در آینده نیاز خواهید داشت کسانی را برای آن‌ها استخدام کنید، بفهمید که هرکدام باید چه توانمندی‌هایی را داشته باشند و هرکدام به صورت میانگین چقدر حقوق می‌گیرند. شاید شما به این نتیجه برسید که یک توانمندی را پیش از رفتن خودتان کسب کنید و یا کسی را از کشور خودتان برای آن شغل در نظر بگیرید که با خود ببرید.

به عنوان کسی که مهاجرت کاری را در دستور کار خود قرار داده است، تجربه شما در دو سطح مختلف، قرار است دو بالی باشد که به کمکشان به پرواز درخواهید آمد. این دو سطح مختلف عبارت‌اند از: تجربه فردی شما از کسب‌وکار خودتان و تجارب قبلی شما از تعاملات بین‌المللی.

• تجربه فردی شما از کسب‌وکار خودتان: فرض می‌کنیم که شما یک توسعه‌دهنده خدمات بر بستر وب هستید؛ و قرار است در کشور مقصد هم یک شرکت توسعه خدمات تحت وب تأسیس کنید. بدیهی است که اگر شما تجربه مفیدی از این موضوع در داخل کشور خودتان نداشته باشید، کار برایتان بسیار سخت خواهد شد. اگر شما تا الان تجربه طراحی یک وب‌سایت را ندارید، اگر با CMC‌های مختلف آشنا نیستید، اگر UI و UX را نمی‌شناسید، اگر با بهینه‌سازی جست‌وجوی گوگل آشنا نیستید و به امنیت یک وب‌سایت مسلط نیستید، یعنی شما در حال ارتکاب یک ریسک بزرگ هستید. حضور در یک کشور جدید به‌اندازۀ کافی چالش‌های خودش را برایتان خواهد داشت. فراگیری اولیات کار خودتان را به تعویق نیندازید. این ایده که در آنجا با خیال راحت و فراغ بال، دانش و توانمندی خودم را افزایش خواهم داد، از اساس اشتباه است.
• تجارب بین‌المللی شما: سعی کنید، هر طور که می‌شود در خصوص نحوه قرارداد، الزامات قانونی، نحوه ارائه کار و دیگر مختصات کسب‌وکار خودتان در کشور مقصد تجاربی کسب کنید. ارزش‌های همکاران، رقبا و کارکنان آتی را درک کنید. برای مثال و در ادامه مورد قبل، با نامه‌نگاری با کارفرمایان خارجی یک کدام را قانع کنید تا برایش به صورت مجانی و یا با هزینه بسیار کمی یک وب‌سایت بزنید. شما در این فرآیند فراتر از سود مالی، دارای تجاربی عالی خواهید شد که به شما کمک شایانی خواهد کرد. یا حتی اگر نوع کار شما بسیار خاص است، مثلاً مایل به تأسیس یک کارخانه و یا مرغداری هستید، در نمایشگاه‌های مربوطه شرکت کنید و از نزدیک در فضای آن کسب‌وکار قرار گیرید.

در ابتدا اهمیت بسیاری دارد تا سؤال فوق را به دقت واکاوی نماییم. شما ممکن است که به دنبال راه‌اندازی یک فروشگاه آنلاین باشید و آن را فناورانه تلقی کند و یا پروژه شما تولید ربات‌های خودآموزنده باشد و فناورانه بدانیدش. تمامی این سطوح فناورانه هستند، اما برای موفقیت هرکدام، کشورهای متفاوتی در نظر گرفته می‌شوند.

برای مثال اگر شما به فکر راه‌اندازی یک وب‌سایت فروش آنلاین مصنوعات چرمی هستید، بهتر است در مارکتی این کار را انجام دهید که وجود رقبای متعدد و قوی بر کار شما تأثیر منفی نگذارند. براساس این تحلیل شما بیشتر از این‌که به یک اکوسیستم پویا نیاز داشته باشید، به یک بازار آماده و کم‌رقیب نیاز دارید، چون وجه فناورانه کار مد نظر شما، بسیار اندک است و به راحتی در اختیار شما هرکجا که باشید قرار می‌گیرد. در این مثال بدیهی است که لندن به‌عنوان قطب تجارت چرم، و هلند، دانمارک و آلمان به‌عنوان تولیدکنندگان سنتی چرم به درد شما نخواهند خورد و شما بهتر است بازارهایی همچون بلژیک، اسلوونی، سوئد و یا چک را مد نظر قرار دهید.

اما در مثال دوم (تولید ربات‌های خودآموزنده)، شما برای موفق شدن نیاز به مجموعه‌ای از نهادهای پشتیبان و لابراتوراهای پیشرفته و کمک‌های دولتی خواهید داشت. در اطراف شما باید دانشگاه‌ها و فارغ‌التحصیلان متنوعی وجود داشته باشد و شبکه‌ای از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به شما برای تحقق طرح کمک کنند و طبیعی است که شما این شبکه را در امریکا، اتریش، فرانسه، نروژ و یا انگلیس راحت‌تر و بهتر خواهید یافت.

دیگر نکته این‌که باید در انتخاب کشور هدف، به این موضوع توجه کافی داشته باشید که قوانین رگولاتوری فناورانه در کشور مقصد چقدر به روز است. مثلاً با وجود این‌که فنلاند کشوری پیشرفته و با بازاری بکر شناخته می‌شود، رگولاتوری فناورانه آن قابل قیاس با اتریش و یا انگلیس نیست. گاهی قوانینی هستند که فعالیت‌های شما را با معضل روبه‌رو می‌سازند. برای مثال اگر شما روی فناوری‌های ژنتیک کار می‌کنید، ایتالیا اصلاً کشور مناسبی برای شما نخواهد بود. نفوذ سنتی واتیکان بر تصمیم‌گیری‌های سیاسی و مذهبی در ایتالیا، برای مثال دربارۀ اصلاح ژنتیکی، شما را از موفقیت باز خواهد داشت. برای موفقیت در روند مهاجرت کاری شما به این دقت نظر نیاز دارید.

در میان این سه‌گانه (خدماتی، تولیدی، و فناورانه) که در این مقاله بررسی می‌کنیم، کسب‌وکارهای خدماتی، بهترین وضعیت را دارند. به صورت کلی فعالیت‌های خدماتی از هر نوعش، معمولاً ریسک کمتری نسبت به انواع تولیدی و فناورانه و یا حتی کشاورزی دارد. به همین دلیل معمولا به متقاضیان مهاجرت کاری بستر خدمات پیشنهاد می‌شود. خدمات در اروپا، معمولاً در همه کشورها، بیشترین حجم بازار کار را تشکیل می‌دهد. جز در برخی از کشورهای نسبتاً عقب‌افتاده در اروپا همانند بوسنی، قبرس و یا بلغارستان و لاتویا، که بخش اعظمی از اقتصاد برپایه کشاورزی‌ست، در باقی کشورها معمولاً خدمات رکن اصلی بازار داخلی را تشکیل می‌دهد.

دیگر برتری بازار خدمات در این است که گستره بسیار بازی را در خصوص سرمایه لازم در خدمات شاهدیم. بسیاری از مشاغل خدماتی را می‌توان در اروپا با سرمایه‌های خرد (10.000 تا 20.000) یورو به راه انداخت.

در بخش فرصت‌های کسب‌وکار در همین وب‌سایت می‌توانید بیش از پنجاه کسب‌وکار کوچک خدماتی را با سرمایه خرد برای راه‌اندازی در اروپا بیابید.

در بسیاری از کسب‌وکارهای خدماتی، میزان سرمایه شما در حد ابزارآلات اولیه انجام کار است. مثلاً یک نصاب کفپوش و دیوارپوش و یا یک نصاب پرده چقدر باید هزینه تجهیزات بدهد؟ یا مثلاً یک مغازه کلیدسازی چه میزان سرمایه را نیاز خواهد داشت؟

به موازات خبرهای خوب دربارۀ مشاغل خدماتی، آن‌ها در شرایطی می‌توانند سختی‌های خود را نیز داشته باشند. برخی از مشاغل خدماتی همچون مهندسی عمران (ساخت‌وساز) و یا حقوق عمومی (وکالت) اصولاً فقط در کشوری که لیسانس آن اخذشده اعتبار دارد. هیچ کشوری مدارک اخذشده شما در ایران را برای ادامه فعالیت شما معتبر نمی‌داند و شما ملزم به دریافت دوباره مدارک معتبر همان کشور خواهید بود.

در بعضی از این موارد، لازم نیست شما از ابتدا آن مهارت و یا مدرک را فرا بگیرید و با آزمون‌هایی، مدارک معادل را دریافت خواهید کرد. اما خود این موضوع یک بازه زمانی را برای معادل‌سازی مدارک به شما تحمیل خواهد کرد.

در برخی از گونه‌های مشاغل خدماتی شما خواهید توانست با استخدام یک فرد بومی که مدارک مورد نیاز را دارد، از این معضل گذر کنید؛ اما در برخی موارد شما برای اخذ مجوز شرکت ناگزیر از این سرمایه‌گذاری زمانی خواهید بود. اغلب این کورس‌ها و دوره‌های همسطح‌سازی به زبان رسمی همان کشور می‌باشد و همین موضوع یک بازه زمانی حداقل یک ساله را به برنامه شما تحمیل خواهد نمود.

به صورت کلی اما، تمامی کشورهای اروپای مرکزی، شمالی و غربی برای مشاغل خدماتی مناسب هستند. هرچند که براساس نوع کسب‌وکار مد نظر، قابلیت بررسی دوباره خواهند داشت.

متقاضیان مهاجرت کاری و کارآفرینی باید بدانند که برای رسیدن به نتیجه درست در این خصوص، قبل از هرچیز باید نوع محصول تولیدی را تعیین نماییم؛ و پیش از آن حجم مد نظر از فعالیت تولیدی را. برای مثال، تولید مبلمان چوبی در اوکراین، فنلاند و ایتالیا هرکدام به دلیلی، مطلوب است؛ یا تولید قطعات خودرو در مجارستان، اسلواکی و اسلوونی، به صرفه است؛ یا مثلاً استخر تولید ماهی، در کشورهای اروپای مرکزی، که مستقیماً ساحل و دریا ندارند، بهتر از کشورهای اروپای غربی است که مستقیماً به دریا دسترسی دارند.

پس متناسب با فعالیت تولیدی، عملاً کشورهایی که برای آن دسته از فعالیت‌ها مناسب‌تر هستند تفاوت‌هایی دارند.

همچنین حجم تولید نیز موضوع مهم دیگری است. برای مثال اگر شما به دنبال راه‌اندازی یک کارگاه برش CNC آهن هستید، آلمان گزینه مناسبی است، اما اگر قرار است تولیدی شما از یک کارگاه کوچک فراتر رفته و به یک کارخانه بزرگ تبدیل شود، بهتر است آن را در اسپانیا، اسلواکی، چک و یا رومانی در نظر بگیرید.

مجموع مواردی را که در این تصمیم‌گیری‌ها به شما کمک خواهند کرد مرور می‌کنیم:

• نیروی کار ارزان در کشورهای مد نظر؛
• نیروی کار متخصص موجود و در دسترس؛
• زیرساخت‌های قانونی؛
• دسترسی به مواد و متریال خام اولیه؛
• وجود و یا عدم وجود زنجیره‌های ارزش افزوده در نزدیکی شما؛
• روش‌های حمل‌ونقل محصول تولیدشده به بندرگاه‌ها و بنادر ریلی؛
• مالیات بر درآمد؛
• میزان سهم شما در پرداخت حق بیمه کارگران؛
• شهرت آن کشور به تولید آن محصول؛
• قدرت برندینگ کشوری که نام آن بر محصول قرار می‌گیرد.

براساس مجموعه‌ای از این داده‌ها، و مطابق موضوع تولیدی که در نظر دارید، مقاصد مختلفی به شما پیشنهاد خواهد شد.

براساس مجموعه‌ای از این داده‌ها، و مطابق موضوع تولیدی که در نظر دارید، مقاصد مختلفی به شما پیشنهاد خواهد شد.